اهمیت «سواد رسانه‌ای» برای جوانان و نوجوانان 

فرهنگ با همه ضمائمش، ظرفیتی است که می‌تواند تمام‌قد، به کمک تاریخ بیاید. البته اگر مقدمات و ملزوماتش فراهم و ایجاد فضای مناسب برای کار سالم جایگزین اقدامات سفارشی و تصنعی شود.
فرهنگ با همه ضمائمش، ظرفیتی است که می‌تواند تمام‌قد، به کمک تاریخ بیاید. البته اگر مقدمات و ملزوماتش فراهم و ایجاد فضای مناسب برای کار سالم جایگزین اقدامات سفارشی و تصنعی شود.
کد خبر: ۱۵۰۹۸۴۱
نویسنده دکتر حمید هنرجو -  نویسنده و پژوهشگر

سابق‌براین سینما، ادبیات، تئاتر، موسیقی و طنز در همه قالب‌ها و گونه‌های هنری و ادبی، نقاشی و نگارگری، رسانه‌های کتبی و شفاهی و مجازی و ... هرکدام قابلیتی مثال‌زدنی در انتقال پیام داشته‌اند.

بعضی از آنها هنوز هم تاثیرگذاری بالا دارند. درحالی‌که زبان تاریخ با همه رسالت و جایگاه بزرگی که دارد، زبانی یکدست، جدی و حتی یکنواخت است. اما همه اینها امروز برای معرفی خود وامدار «رسانه» شده‌اند، پس آموزش و ترویج «سواد رسانه‌‌ای» آن‌هم برای جوان و نوجوان که تا پاسی از شب، سر در گوشی فرو می‌برد، امری لازم است.

بی‌تعارف باید گفت که تا نتیجه مطلوب، خیلی کار و راه داریم. سواد یا دانش رسانه‌‌ ای برای همه گروه‌های سنی یک ضرورت است. در زمانه‌‌ای که اکثریت قریب‌به‌اتفاق بزرگسالان‌مان نسبت به سواد رسانه‌ای شناختی ندارند جز شماری معدود، رسانه‌ دارای ابعادی مهم، پراهمیت و پرکاربرد است و امروز الزام آشنایی با پدیده‌ها و فرآیند‌های این عرصه بیش از قبل احساس می‌شود. همه ما آگاهیم که در جهان امروز مسائل در معرض تحریف و تغییر و تلقین رسانه‌ای قرار دارند.

همه چیز در ید قدرت رسانه است و همه گروه‌های سنی در مواجهه با پدیده‌‌ها متأثر از فضای کلی یا حتی جزئی‌نگری‌های همراه با ترفند رسانه‌ها هستند. در حوزه بزرگسالان منابع و کتاب‌هایی با این موضوع وجود دارد.

با جست‌وجوی آرام و گذرا در اینترنت هم می‌توان به متن‌ها و سرفصل‌هایی رسید که ماهیت رسانه را توضیح می‌دهند، به این معنی که شاید منابع سواد رسانه‌ای برای بزرگسالان کم و محدود باشد، ولی به‌هرحال هست و بالاخره امکان شناخت رسانه توسط آنها وجود دارد، اما در مقابل منابع سواد رسانه‌ای برای جوانان و نوجوانان و حتی کودکان نگران‌کننده است و برای فقدان منابع کافی و وافی در این حوزه‌ها باید کاری کرد.

تولید منابع روشنگرانه در زمینه ارتقای سواد رسانه‌ای به‌خصوص کتاب‌های کم‌حجم و پادکست و ... ضرورتی غیرقابل‌انکار است. مراکز نشر و متولیان (دولتی) فرهنگ باید اهمیت این موضوع را در شرایط امروز جهان درک کنند. ما به کمبود منابع متقن و راهگشا با زبان و رویکرد تخصصی خودمان در داخل دچاریم. منابع خارجی اگر هم باشد ــ که هست ــ حرف ما را نمی‌زنند و با آنها گرهی گشوده نمی‌شود.

محصول کارکرد همه عوامل و عناصر «مستقیم‌گو» این است که حتما مشکلی به مشکلات اضافه می‌شود. گسترش رسانه‌ها و وسایل جدید ارتباطاتی باعث شده که سلیقه و حوصله این نسل تغییر کند. این نسل دلباخته به جذابیت‌ها، از یکنواختی گریزان است. از طرف دیگر جوان و نوجوان امروز از فرهنگ و ادبیات کتاب، یکسره و کاملا گسسته و بریده نیست.

این تبلیغات که می‌گویند کتاب و فرهنگ و هنر تمام شد و همه چیز دیگر در فضای مجازی خلاصه می‌شود، درست نیست. با کار و جدیت بیشتر توأم با آسیب‌‌شناسی‌های آگاهانه می‌توان همچنان نوجوان امروز را در فضای فرهنگ و هنر حفظ کرد. البته شاید تعداد این گروه کم باشد، ولی باید برای افزایش آنها قدم جدی برداشت.

بخواهیم یا نخواهیم مخاطبان و شهروندان امروز به‌دنبال لقمه آماده هستند. باید افزایش آگاهی و عمق شهروندی را با روش‌های مدرن و تئوریک جلو ببریم و مشوق‌‌های بیشتری به آنان عرضه کنیم. این مشوق‌ها چیست؟ نگاه‌مان باید از مطالب و کارهای سفارشی و کم‌مخاطب برداشته شود و خیلی بیشتر از این‌که هست در حوزه مخاطب‌شناسی کار و فعالیت صورت بگیرد. غصه پرغصه ما این است که سازمان‌ها و نهادهای شناخته‌شده فرهنگی با نازل‌ترین درک مورد نیاز از مخاطب‌شناسی و ظرفیت‌‌سنجی در کشور، صرفا راه خودشان را می‌روند.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها